Papua Yeni Gine, resmî adıyla Papua Yeni Gine Bağımsız Devleti, Okyanusya’da Yeni Gine adasının doğu yarısı ile Melanezya’daki civar adaları kapsayan bir ülkedir. Yeni Gine adasının batı kısmı ise Endonezya’ya aittir ve sadece Endonezya ile kara sınırı bulunur. Güneyinde Avustralya bulunur. Başkenti adanın güneydoğu kıyısındaki Port Moresby’dir.1884’ten beri dış güçler tarafından yönetilen Papua Yeni Gine, I. Dünya Savaşı’ndan itibaren 60 yıl boyunca Avustralya’nın kontrolünde kalmıştır. Bağımsızlığını 1975’te kazanan ülke, III. Charles’ın kral kabul edildiği bir İngiliz Milletler Topluluğu bölgesi olmuştur.
Papua Yeni Gine kültürel bakımdan dünyanın en çeşitli ülkelerinden biridir. Dünyada en çok dil konuşulan ülkedir. Papua Yeni Gine hem coğrafi hem de kültürel açıdan en az keşfedilmiş ülkelerindendir. Ülkede halen dış dünyayla temas kurmamış (izole) toplulukların varlığı bilinmektedir. Ayrıca araştırmacılar adanın iç kesimlerinde keşfedilmemiş birçok bitki ve hayvan türünün bulunduğunu düşünmektedir.
PAPUA YENİ GİNE TARİHÇESİ
Arkeolojik kanıtlar, ilk insanların Papua Yeni Gine’ye yaklaşık 47.000 yıl önce ulaştıklarını göstermektedir.
Papua Yeni Gine’ye göç eden ilk modern insanların kökenleri Afrika dışındandır ve Asya ve Avrupa’dan genetik olarak bağımsızdır. Tarımda yaklaşık 10.000 yıl önce, Doğu Asya ve Amerika’yla aynı zamanlarda benzer ve bağımsız gelişmelerle, ülkenin merkezindeki dağlık bölgelerde başlamıştır.
Bölgeye Avrupalıların ilk gelişleri 16. yüzyıla rastlar. 1526 yılında Portekizli Jorge de Meneses Yeni Gine Adasına gelen ilk Avrupalıdır. Meneses Adanın kuzey kıyılarına Malay dilinde “kıvırcık saçlı” anlamına gelen “Ilhas dos Popuas” adını verdi. 1545 yılında bölgenin insanlarının, Afrika Gine’si Kıyısı insanlarına çok benzediğini görerek, adanın ismini Yeni Gine olarak değiştirdi. Bundan sonra bölgeye sırasıyla, İspanyollar, İskoçlar, İngilizler ve Fransızlar geldi.
1884 yılında İngilizler adanın güney yarısını, Almanlar ise kuzey kıyılarını işgal etti. Daha sonra bu bölgeler Birinci Dünya Savaşı’nın tesiriyle, Avustralya’ya bırakılmak zorunda kaldı. 1920 yılında Milletler Cemiyeti adayı manda altına soktu. İkinci Dünya Savaşı esnasında kuzey kıyıları Japonya işgali altına girdi. Yeni Gine Seferi (1942-1945) İkinci Dünya Savaşı’nın en önemli askeri seferlerinden biriydi. Yaklaşık 216,000 Japon, Avustralya ve ABD askeri, denizcileri ve havacıları, Yeni Gine seferi sırasında öldü. Japonların yenilmesinden sonra bölge, 1949’da Milletler Cemiyeti tarafından Avustralya idâresine verildi. Daha sonra 1973’te kendi kendini yönetme hakkını elde etti. Papua Yeni Gine nihâyet 1975’te bağımsız oldu. Michael T. Somare ülkenin ilk başkanı olarak 1988’e kadar görevde kaldı. 1988 seçimlerini kazanan Rabbie Namalin, 1992’ye kadar başbakanlık vazifesine devam etti. 1992 seçimlerini kazanan Paias Wingti yeni hükûmeti kurdu.
